ကလေးတွေကို မဖြစ်မနေ သင်ပေးသင့်တဲ့ အလေ့အကျင့်ကောင်း (၁၀) မျိုး

ကလေးတွေကို မဖြစ်မနေ သင်ပေးသင့်တဲ့ အလေ့အကျင့်ကောင်း (၁၀) မျိုး မေမေတို့အနေနဲ့ သားသားမီးမီးတွေကို ငယ်စဉ်ကတည်းက အလေ့အကျင့်ကောင်းလေးတွေ သင်ထားပေးသင့်ပါတယ်။ အလေ့အကျင့်ကောင်းလေးတွေ ပျိုးထောင်ထားပေးမှ သူတို့ကျောင်းနေအရွယ်ရောက်တဲ့အခါ ကောင်းမွန်တဲ့ ကလေးလေးတွေ ဖြစ်လာမှာပါ။ မေမေတို့ ကလေးအတွက် ကျန်းမာတဲ့ အလေ့အထတွေကို စောနိုင်သမျှ စောစော မိတ်ဆတ်ထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဥပမာ- တစ်ကိုယ်ရည်သန့်ရှင်းရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး အစာမစားခင် လက်ကိုသေချာဆေးတာတို့၊ ကစားပြီးရင် လက်ဆေးတာတို့ဟာ အခြေခံသင်ပေးထားရမယ့် အလေ့အကျင့်လေးတွေပါ။ ဒါ့အပြင် ကျောင်းစတက်ရတော့မယ့် မေမေတို့ကလေးတွေအတွက် သင်ပေးထားသင့်တဲ့ အလေ့အထကောင်းလေးတွေရှိပါသေးတယ်။   ၁။ ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွတ်တဲ့ အစားအစာ စားသောက်ခြင်း ဒါက သူတို့အားလုံးအတွက် အခက်အခဲဆုံး ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ တခြားကလေးတွေလိုပဲ မေမေတို့ရဲ့ကလေးဟာ ဆိုးဆေးပါတဲ့ ဇီးထုပ်တွေ၊ အချဉ်ထုပ်တွေ၊ မသန့်တဲ့…

Continue Reading

အစာရွေးသည့် ရင်သွေးငယ်များအတွက် လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်သည့်နည်းလမ်းများ

အစာသိပ်ရွေးတဲ့ကလေးများကို စတင်ကျွေးတဲ့အခါမှာ အစာနည်းနည်းသာ ထည့်ပေးပါ။ နည်းနည်းစီထပ်ထည့်ပေးပြီးစားစေတာဟာ အစာတွေအများကြီးထည့်ပြီး စားစေတာ လောက် စိတ်အနှောက်အယှက် မဖြစ်ပါ။ အစာစားနေချိန်မှာ အစားအစာ အသစ်တစ်ခုခုကိုစတင်စားရတာဟာ ကလေးတွေအတွက် ကြည့်လိုက်ရင် မကောင်းဘူးလို့ ထင်ရတဲ့အစာတွေကို  စတင်စားရတာ မလွယ်ကြောင်း ကလေးကို ပြောပြပေးပါ ။ ကျွေးထဲကအစားအစာသစ်ကို စားကြည့်တဲ့အတွက် အစားအစာအသစ်ကို စားရဲတဲ့ သတိ္တကို ချီးကျူးပါ ၊ အသိအမှတ်ပြုပေးပါ။ ဘယ်ကလေးကိုမှ အစားအစာတစ်ခုခုကို စားရန်ထိအားပေးခိုင်းတာမျိူး ၊ ကျွေးတာမျိုး လုံးဝ မလုပ်ပါနဲ့ ။ စားစေချင်တာကို ချိုချိုသာသာ ၊ အေးအေးသာသာ ပြောပါ ။ ကောင်းတဲ့  စားသောက်တဲ့ အလေ့အကျင့်ကို နမူနာပြပါ ။ အစားစားချိန်တွင် ကလေးများ ကိုယ်တိုင် လုပ်ဆောင်ခွင့်ပေးပါ ။ (…

Continue Reading

ရင်သွေးငယ်များ၏ တစ်နေ့တာ သာယာပျော်ရွှင်စေဖို့ ပူးပေါင်းကြပါစို့

ကျောင်းကိုရောက်လာတဲ့ ကလေးတွေဟာ စိတ်အနေအထားအမျိုးမျိုးနဲ့ ရောက်လာကြပါတယ်။ ကလေးများကို  ကျောင်းလာပို့တဲ့ အခါမှာဖြစ်စေ၊ ပြန်ကြိုတဲ့  အခါမှာ ဖြစ်စေ မိဘများအနေနှင့် မိမိတို့ကလေးများနှင့်အတူ အချိန်အနည်းငယ်ခန့်သက်တောင့်သက်သာ နေပေးသင့်ပါသည်။ ဒီလိုစောင့်ပေးနေတဲ့ အချိန်မှာ ဆိုလျှင် ဆရာမများနှင့် စကားပြောခြင်း ၊ ကလေးနဲ့အတူ ကစားခြင်းတို့ ပြုလုပ်ပေးခြင်းဖြင့်၊ အိမ်ကနေကျောင်း အကူးအပြောင်းဟာ ကလေးများအတွက် စိတ်သက်သာမှုရစေပါတယ်။ ကလေးစိတ်သက်သာမှု ရတဲ့အချိန်မှာ ကျောင်းဆင်းလျှင်လာကြိုပါမည်  ဆိုတာ သေချာပြောပြပေးပါ ၊ နှုတ်ဆက်အနမ်းလေးပေးပြီး မြန်မြန်လေးပြန်ထွက်ရန်တော့လိုပါသည် ။ ကျောင်းကိုခဏလောက်ဝင်လိုက် ထွက်လိုက် လုပ်တာဟာ ၊  ကလေးများအတွက် စိတ်ပူပင်သောက ပိုရောက်စေတတ်ပါတယ်။ ကျောင်းမှာ အချိန်တွေအကြာကြီး လာနေရင်လည်း ကလေးက မိဘကိုသာ တွယ်နေတာမျိုး ဖြစ်လာစေတတ်သဖြင့် ကလေးအတွက်ရော ၊  မိဘ အုပ်ထိန်းသူတွေအတွက်ပါ ပိုပြီး…

Continue Reading

မိဘတိုင်းသိထားသင့်သော သားသားမီးမီးတို့ရဲ့အိပ်ချိန်

မိဘအများစုဟာ အိမ်မှာ ကိုယ့်သားသမီးရဲ့ လှုပ်ရှားသွားလာမှု၊စားမှု သောက်မှု စသည်တို့မှာ ချွတ်ယွင်း ချက် တစ်စုံတစ်ရာ ရှိနေရင်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ကျောင်းမှာ စာမလိုက်နိုင်တာ၊ တခြားကလေးတွေလို သွက်သွက်လက်လက် ထက်ထက် မြက်မြက် မရှိဘဲ စဉ်းစားပုံစဉ်းစားနည်းကအစ သာမန်ကလေးတစ်ယောက်ထက် ထိုင်းမှိုင်းနေတာမျိုးတွေတွေ့ရင် သားသမီးရဲ့ အိပ်စက်အနားယူချိန်နဲ့ ပုံသဏ္ဍာန်စနစ်အပေါ်မှာ မူတည်စဉ်းစား တာ တွေဟာ လိုအပ်ချက်တွေရှိနေတာ သိရပါမယ်။ ကျောင်းမှာ၊ အိမ်မှာ တစ်နေကုန် ကစားခုန်စား  လှုပ်ရှားသွားလာပြုလုပ်ထား  တဲ့ကလေးတစ်ယောက်ဟာတစ်နေ့တာကုန်ခမ်း သွားတဲ့ သူ့ရဲ့အားအင်တွေ၊ စွမ်းရည်တွေကို ပြန်လည်ဖြည့် တင်းဖို့      အတွက် အနှောင့်အယှက်ကင်းကင်းနဲ့ ပြည့်ပြည့်၀၀ အနားယူအိပ်စက်ဖို့ လိုအပ်လှ ပါတယ်။ ဒီလိုအနားယူခြင်းဟာ သားသမီးတို့ ဘဝတစ်လျှောက် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးဖို့အတွက် ထိရောက်မှုရှိလှတဲ့ လိုအပ်ချက်တစ်ခုပါပဲ။ ကလေးများအိပ်ရေးမဝရခြင်းအကြောင်းမှာ အမျိုးမျိုးရှိတတ်ပါတယ်။ တစ်ခါတလေ ကလေးရဲ့…

Continue Reading

မိဘတိုင်း ရှောင်ကြဉ်သင့်တဲ့ အုပ်ထိန်းမှုအမှား ( ၉ ) ခု

မိဘတိုင်းက သားသမီးတွေကို ကောင်းမွန်တဲ့သူဖြစ်စေချင်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တစ်ချို့မိဘတွေက ကလေးတွေရဲ့စိတ်ကို နားမလည်တာ ဒါမှမဟုတ် သားသမီးကို ထိန်းချုပ်တဲ့ အုပ်ထိန်းမှုတွေက မှားယွင်းတာ ကြာင့် ကလေးတွေမှာ ဒီလိုပြဿနာလေးတွေ အနည်းငယ်ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ငယ်စဉ်ကတည်းက အုပ်ထိန်းမှု မှန်ကန်မှသာ အရွယ်ရောက်လာတဲ့အခါ ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးပြီး ထက်မြတ်တဲ့ကလေးတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ကလေးတယောက်သည် ဒေါသထွက်ပြီး သည်းခံနိုင်စွမ်းမရှိတာက မိဘရဲ့ ဂရုစိုက်မှု မရခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။ ကလေးသည် သတိပြုမိခံရဖို့ကို ဘာ်လိုလုပ်ရမလဲဆိုတာ ရိုးရှင်းစွာ မသိတာကြောင့်ဖြစ်ပါတယ် ။ သင့်ကလေးသည် မကြာခဏ ငြူစူခြင်းနှင့် မနာလိုစိတ်ကို ပြသလျှင် သင်သည် ကလေးကို တစ်စုံတစ်ယောက်နှင့် မကြာခဏ နှိုင်းယှဉ်လွန်းတာကြောင့် ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ သင့်ကလေးသည် ခက်ခဲတဲ့ အခြေအနေတွေမှာ သူ့ဘာသာသူ မရပ်တည်နိုင်ခြင်းက အခြားသူများရဲ့ရှေ့မှာ သူ့ကိုနှိမ့်ချပြီး ပြောဆိုတာတွေကြောင့်ဖြစ်နိုင်ပါတယ် ။…

Continue Reading

အာရုံစူးစိုက်မရ တက်ကြွလွန်ရောဂါအကြောင်း

ဒီတပတ်မှာတော့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာရောဂါဝေဒနာတွေထဲကမှ ကလေးတွေမှာ အဖြစ်များတဲ့ အာရုံစူးစိုက်မရ တက်ကြွလွန်ရောဂါအကြောင်းရေးသားတင်ပြချင်ပါတယ်။ အာရုံစူးစိုက်မရ တက်ကြွလွန်ရောဂါဟာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာရောဂါတွေထဲက အမျိုးအစားတခုဖြစ်ပါတယ်။ ဆေးပညာအရတော့ Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) လို့ခေါ်ပါတယ်။ အသက်အရွယ်မရွေးဖြစ်ပွားနိုင်ခြေရှိပြီး ကလေးတွေ၊ဆယ်ကျော်သက်တွေမှာ အဖြစ်များလေ့ရှိပါတယ်။ ယောက်ျားလေးတွေဟာ မိန်းကလေးတွေထက် ပိုဖြစ်နိုင်ခြေများပါတယ်။ တချို့ကလေးတွေအနေနဲ့တော့ အသက်ကြီးလာရင်ပျောက်သွားတာမျိုးရှိပေမယ့် အများအားဖြင့်တော့ အသက်ကြီးတဲ့ထိလည်းရောဂါဆက်ပါသွားတာမျိုးကများပါတယ်။ ADHD ဘာကြောင့်ဖြစ်ရလဲဆိုတဲ့အကြောင်းရင်းတိတိကျကျတော့ ရှာမရသေးပါ။ သုတေသနပညာရှင်တွေကတော့ ဦးနှောက်အတွင်းရှိဓါတ်ပစ္စည်းတွေမျှတမှုမရှိတာ၊ မျိုးရိုးလိုက်တာ၊ မိခင်ကကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်မှာအရက်၊ ဆေးလိပ်၊ မူးယစ်ဆေးတွေသုံးတာ၊ ငယ်စဉ်ကလေးဘဝကခဲဆိပ်သင့်ခဲ့တာ၊ ဦးနှောက်ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတာ စတဲ့အချက်တွေကြောင့်ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတယ်လို့ ပြောထားပါတယ်။ ADHD ရှိတဲ့ကလေးငယ်တွေဟာ သူတို့ရဲ့အတွေးထဲမှာပေါ်လာတာတွေကို သင့်၏။ မသင့်၏။ စဉ်းစားတွေးခေါ်ဆင်ခြင်နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ စိတ်ကူးပေါက်သလိုပြုမူလုပ်ဆောင်တတ်တာ၊ ကိစ္စတခုမှာ အာရုံစူးစိုက်နိုင်မှုမရှိတာ၊ အပြုအမူတွေဟာ အတက်ကြွလွန်တဲ့ပုံစံမျိုးဖြစ်နေတာမျိုးတွေကြောင့် ကျောင်းမှာသူငယ်ချင်းတွေ၊ ဆရာဆရာမတွေနဲ့ဆက်ဆံရေး၊ အိမ်မှာ မိသားစုနဲ့ဆက်ဆံရေးတွေမှာ…

Continue Reading

မျက်စိကင်ဆာအကြောင်း

မျက်စိကင်ဆာဟာ တခြားကင်ဆာအမျိုးအစားတွေနဲ့ ယှဉ်လိုက်ရင် အဖြစ်နည်းတဲ့ကင်ဆာအမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။ မျက်စိကင်ဆာမှာ ကင်ဆာဖြစ်တဲ့မျက်လုံးနေရာပေါ်မူတည်ပြီး Uveal Melanoma, Retinoblastoma, intraocular lymphoma စသဖြင့် မျိုးကွဲတွေအများကြီးရှိပါတယ်။ အဲ့ထဲကမှ အခုဆောင်းပါးမှာ Retinoblastoma အမျိုးအစားမျက်စိကင်ဆာအကြောင်းတင်ပြချင်ပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ Retinoblastoma မျက်စိကင်ဆာဟာ အခုနောက်ပိုင်း ကျွန်တော်တို့မြန်မာနိုင်ငံက ကလေးတွေမှာ ဖြစ်ပွားမှုနှုန်းများလာလို့ပါ။ Retinoblastoma အမျိုးအစားမျက်စိကင်ဆာဟာ မျက်စိရဲ့ Retina အလွှာမှာဖြစ်တဲ့ကင်ဆာဖြစ်ပါတယ်။ Retina အလွှာဟာ အပြင်ကနေ မျက်စိထဲဝင်လာတဲ့ အလင်းကိုအာရုံခံပြီး optic nerve ကနေတဆင့် ဦးနှောက်ဆီကိုသတင်းပို့ပေးကာ ပုံရိပ်ဖော်ပေးတဲ့အလွှာပါ။ Retinoblastoma မျက်စိကင်ဆာဟာ အများအားဖြင့် အသက် ၅ နှစ်အောက်ကလေးငယ်တွေမှာဖြစ်ပွားလေ့ရှိပြီး အသက်နှစ်နှစ်အောက် ကလေးငယ်တွေမှာ အများဆုံးဖြစ်လေ့ရှိပါတယ်။ မျက်စိတဖက်တည်းမှာ ဖြစ်တာရှိသလို မျက်စိနှစ်ဖက်လုံးဖြစ်တာလည်း ရှိပါတယ်။ လူကြီးတွေမှာလည်း Retinoblastoma အမျိုးအစားမျက်စိကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေရှိပေမယ့်…

Continue Reading

သံဓာတ်က ကလေးတွေအတွက် ဘယ်လောက်အရေးပါလဲ

သံဓာတ်က ကလေးတွေအတွက် ဘယ်လောက်အရေးပါလဲ ကလေးတွေမှာ ဘာလို့ သံဓာတ်ပိုလိုအပ်တာလဲ? သံဓာတ်ပြည့်ဝရင် Iron Man ကြီးဖြစ်သွားမှာမို့လား။ အဲ့လိုတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ သဘာဝလွန်စွမ်းအားရှင်ကြီး ဖြစ်မှာတော့ မဟုတ်ပေမဲ့ ဘဝလမ်းခရီးကို ကိုယ်စွမ်းဉာဏ်စွမ်းအပြည့်နဲ့ လျှောက်လှမ်းသွားနိုင်ဖို့တော့ သံဓာတ်အားနည်းနေလို့မဖြစ်ပါဘူး။ ကလေးတွေရဲ့ ပြည့်ဝတဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် သံဓာတ်လိုအပ်သလို ကိုယ်ခံစွမ်းအားအမြဲပြည့်ဝနေဖို့လည်း သံဓာတ်ပြည့်ဝဖို့လိုပါတယ်။ သံဓာတ်ဆိုတာဘာလဲ၊ ဘယ်ကရလဲ ?? Iron လို့ခေါ်တဲ့ သံဓာတ်ဆိုတာ လူ၊ သစ်ပင်၊ တိရစ္ဆာန် စတဲ့ သက်ရှိတွေအတွက် မရှိမဖြစ် ပါဝင်တဲ့ သတ္ထုဓာတ်တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ သဘာဝအားဖြင့် – အသည်း၊ အသား၊ ငါး၊ ပုဇွန် အမျိုးမျိုး – ပဲအမျိုးမျိုး၊ တို့ဟူး – နို့ထွက်ပစ္စည်းအမျိုးမျိုး – အစိမ်းရောင် ဟင်းသီးဟင်းရွက် အမျိုးမျိုး…

Continue Reading

ကလေးမျက်ခုံးထူအောင် ကွမ်းရိုးနဲ့ ဆွဲပေးသင့်သလား ?

ကလေးမျက်ခုံးထူအောင် ကွမ်းရိုးနဲ့ ဆွဲပေးသင့်သလား ? “ဟဲ့ ကလေးလေးက မျက်ခုံးလေးတွေ ပါးလိုက်တာ..ကွမ်းရိုးလေးနဲ့ ဆွဲပေးလေ”ဟူသော စကားသံမျိုးကို မိဘတော်တော်များများ ကြားဖူးကြမှာပါ။ ခေတ်ပေါင်းများစွာ လက်ဆင့်ကမ်းသယ်ဆောင်လာခဲ့ကြသည့် ရှေးမြန်မာတို့၏ ကလေးပြုစုစောင့်ရှောက်ရေးနည်းလမ်းများက မှန်ကန်သင့်တော်တာတွေရှိသလို ယနေ့ခေတ်ဆေးသိပ္ပံပညာအမြင်နှင့် မလျော်ကန်တာတွေလည်းရှိ၏။ အချို့က သေချာပေါက်ဘေးဖြစ်စေသော်လည်း အချို့ကား သိသိသာသာ အကျိုးဖြစ်စေ၏။ အချို့မှာကား ဘေးမဖြစ်စေသော်လည်း အကျိုးတစုံတရာ ဖြစ်ထွန်းမည်မဖြစ်ထွန်းမည် မသေချာ။ ကွမ်းရိုးနှင့် မျက်ခုံးမွှေးဆွဲပေးခြင်းသည် အထက်ပါ တတိယအုပ်စုတွင်ပါဝင်၏။ အန္တရာယ် မဖြစ်စေနိုင်သော်လည်း အမှန်တကယ် အကျိုးဖြစ်မဖြစ် လေ့လာထားသော သုတေသနစာတမ်းများမူ နိုင်ငံတကာတွင်လည်း မတွေ့ရ။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း မရှိသေးပေ။ “မျက်ခုံးဘာလို့ ထူချင်ကြတာလဲ” မည်သူမဆို ‘လှချင်လို့’ ဟုသာ ဖြေမည် မုချ။ မိဘတိုင်းမိမိသားသမီးကို မျက်လုံးမျက်ခုံး လှစေချင်သည်။ မျက်ခုံးထူထူလေးဖြစ်စေချင်သည်။ မျက်ခုံးထူထူလေးတစ်ခုက…

Continue Reading

ကလေးများတွင်ဝမ်းအစိမ်းရောင်သွားခြင်း

ကလေးများတွင်ဝမ်းအစိမ်းရောင်သွားခြင်း တခုသောမနက် ကျွန်တော် Dr 528 ဆေးခန်းထိုင်နေစဉ် ကျွန်တော်ရဲ့ 528 မေတ္တာမွန် ဆေးခန်းကို မကြာခဏလာနေကျဖြစ်သော ဝိုင်းစိန်တို့လင်မယား အမောတကောဖြင့် ရောက်ချလာလေသည်။ သူတို့နဲ့အတူ ဟိုတလောကမှ တနှစ်ပြည့်တဲ့ သူတို့ရဲ့ ကလေးလေးလည်းပါလာသည်။ ကျွန်တော်။ ။ မဝိုင်းတို့ ရေးကြီးသုတ်ပြာနဲ့ ဘာဖြစ်လာတာလဲ။ မဝိုင်း။ ။ ကျွန်မ သားလေး ဒီမနက်ပိုင်းဝမ်းသွားတာ အစိမ်းရောင်တွေသွားနေလို့ဆရာ။ အဲ့ဒါစိုးရိမ်တာနဲ့ ဆရာ့ဆီပြေးလာခဲ့တာပါ။ မဝိုင်းအမျိုသား။ ။ ဟုတ်တယ်ဆရာ။ နှစ်ခါရှိပြီသွားနေတာ။ အရပ်ထဲမှာကျ ချီးစိမ်းပါရင် စိုးရိမ်ရတယ်။ အန္တရာယ်ရှိတယ်လို့ ပြောတာကြားဖူးလို့ စိုးရိမ်ပြီး ဆရာ့ဆီလာခဲ့တာပါ။ ကျွန်တော်။ ။ ကလေးသွားတဲ့ဝမ်းရော ယူခဲ့သေးလား။ မဝိုင်း။ ။ လိုလိုမယ်မယ်ဆိုပြီး ယူခဲ့တယ်ဆရာ။ ကျွန်တော်။ ။ ပြပါ။ကြည့်ရအောင်။ ကြည့်လိုက်တော့…

Continue Reading